Delphine Lecompte
Wonden en brutaliteit – 14 gedichten van Delphine Lecompte getoonzet door Tom America.
De cd Wonden en brutaliteit is via deze link te bestellen.
Mijn nieuwste project, de cd Wonden en Brutaliteit, komt 20 januari 2020 uit op het Brokken Records label van Corrie van Binsbergen. Voor deze cd heb ik veertien gedichten van de Vlaamse dichter Delphine Lecompte op muziek gezet. Ik ben daarbij steeds uitgegaan van de stem en voordracht van deze dichter zelf. Terugkijkend kan ik zeggen dat het werkelijk een waar monnikenwerk betreft waar ik meer dan zes jaar intensief aan gewerkt heb. Gitarist/labeleigenaar Corrie van Binsbergen en ik doen weliswaar andere dingen met muziek en tekst, maar er zijn toch veel overlappingen in onze aanpak en we delen zonder meer de liefde voor bepaalde schrijvers en dichters. Vandaar dat deze productionele samenwerking eigenlijk best voor de hand ligt.
Dichter Delphine Lecompte kwam op mijn pad in juni 2013 tijdens een SCHUIMT avond in de Tilburgse jazz-club Paradox. Zodra ik haar hoorde wist ik: dit is heel erg mijn soort poëzie. Haar niet extatische, parlando stijl gepaard aan een enorme vaart herkende ik meteen. Ze heeft een John Lennon-achtig scherpe ritmiek waardoor haar werk in de grond heel muzikaal is. Ze werkt ook altijd naar een sterke eindzin toe. Dat geeft een voorwaartse energie. Haar gedichten zijn kleine filmscenario’s boordevol gebeurtenissen. En haar stem, die is perfect, makkelijk te verstaan met een aangenaam geluid, kloppende variaties. Het wat ze zelf noemt “serene” in haar voordracht werkt weer goed in contrast met de vaak heftige inhoud. De melodie van haar spraak is heel bruikbaar voor mij als componist. Zo heb ik alle harmonieën gebaseerd op de toonhoogte van haar voordracht. En veel melodieën heb ik weer ontleend aan de spraakmelodie.
In het cd-boekje van Wonden en brutaliteit is een interessant en diepgravend interview opgenomen dat Frénk van der Linden met mij had. Het artwork is verzorgd door beeldend kunstenaar Paul Bogaers.
Henny Vrienten schreef de liner notes op het album:
“In 1974 zag ik in een studentenclub in Tilburg een rommelig bandje optreden. De zanger speelde linkshandig op een rechtshandige gitaar, gewoon op zijn kop met zelfbedachte akkoorden. Maar de liedjes waren geweldig.Tom America had mijn volledige attentie. Nu, 45 jaar en vele bandjes en projecten later, blijft hij mij verbijsteren. Zijn muziek bij de eigenzinnige en meeslepend voorgelezen poëzie van Delphine Lecompte is volgens mij de meest boeiende, originele en slimme muziek die op dit moment in de lage landen gemaakt wordt.”
HET PAROOL 25 januari 2020
HOORT – Brechtje Roos blog
NRC
DE STANDAARD 19 februari 2020
BRABANTS DAGBLAD 20 februari 2020
BRABANT CULTUREEL
SOUNDZ nr. 1 maart 2020
DE LIMBURGER 27 februari 2020
Een week nadat Delphine bovenstaande reactie gaf in De Limburger, was haar antwoord aan NRC journalist Arjen Ribbens ietwat anders van toon.
WRITTEN IN MUSIC – 20 januari 2021 – door: Edwin Hofman
Wonden en brutaliteit: Gedichten van Delphine Lecompte getoonzet door Tom America
Tilburger Tom America voorzag in de jaren tachtig met MAM de alternatievere Nederpop van nieuwe dimensies. De band experimenteerde met klanken, woorden en betekenissen en omlijstte dit met muziek die uiteenliep van tegendraads en uitdagend tot weldadig en toegankelijk. Nadat MAM in de latere jaren negentig gestopt was, ging Tom America onverdroten door. Hij was actief als (taal)muzikant, tekstschrijver, kunstenaar en (spraak)componist en vond in die jaren, nóg meer dan met MAM, zijn persoonlijke vorm.
America heeft na MAM veel tijd gestoken in het op muziek zetten van gesproken woord: hij werkte daartoe met autochtone en allochtone bewoners van Tilburg, gebruikte de stemmen van schrijvers (de cd De Kunststof-songs) en registreerde dialecten uit Nederland en Duitsland. Het is maar een eerste greep uit zijn werk op dat vlak.
En inmiddels is er de cd Wonden en brutaliteit, uitgekomen op het label Brokken Records van Corrie van Binsbergen. Voor deze cd zette Tom America veertien gedichten van de Vlaamse dichteres Delphine Lecompte op muziek. Het was een project waar America maar liefst zes jaar intensief aan werkte. Naar eigen zeggen is hij daarbij steeds uitgegaan van de stem en voordracht van Lecompte zelf. Die was leidend.
Tom America was in de ban van Lecompte’s poëzie geraakt tijdens haar optreden in het Tilburgse Paradox, jaren geleden. Hij ging aan de slag met het gedicht Freaks en fazanten (dat ook te vinden is op Wonden en brutaliteit). Toen raakte hij er nog meer van overtuigd dat hij meer met dit materiaal – en die geladenheid, gekte en intensiteit – moest doen. Hij zocht contact met Lecompte en zou via vele gezamenlijk wandelsessies op het strand en opnamesessies met haar in de auto het vocale materiaal bijeenbrengen waarmee hij uiteindelijk tot Wonden en brutaliteit kwam.
De term monnikenwerk dook al een aantal malen op bij besprekingen van Wonden en brutaliteit. En inderdaad, dat is een woord dat zich bij het beluisteren van de cd steeds sterker doet gelden. Bewondering en verwondering zijn de emoties en sensaties die zich hierbij aandienen; America’s muzikale klankwereld is zo zeldzaam rijk gedetailleerd en geschakeerd, en zit de woorden van Lecompte op zo’n passende en frisse wijze op de huid – zonder die ook maar ergens in de weg te zitten – dat je je daar als vanzelf, prettig verbaasd van over het achterhoofd krabt.
De gedichten van Lecompte vinden hun oorsprong in haar eigen leven. Ze brengt op Wonden en brutaliteit haar niets verhullende teksten opvallend helder en ook met een zekere koelte, een zekere distantie. Dat zorgt ervoor dat de gedichten op Wonden en brutaliteit, ondanks hun vaak onvoorspelbare verloop en de vaak even bizarre als amusante associaties, altijd open en toegankelijk blijven en dan ook hun spanning en levendigheid niet verliezen. Vaak is er iets mis, er is pijn, er is kwetsbaarheid, er is haat maar er is ook humor en er zijn de terloops anekdotes.
De veertien gedichten op de cd zijn als korte films waarbij je niet alleen opgaat in de omgeving, maar ook met Tom America meerijdt, dan wel dwarrelt of stuitert op de train of thought van Lecompte. Geheel in lijn met Lecompte’s soms gewelddadige teksten deelt ook America geregeld klappen uit; met behulp van bellen en trommels tot aan huishoudelijke voorwerpen en allerhande andere alternatieve ‘instrumenten’. Maar zoals gezegd, zonder stevig effectbejag; nergens steelt de muziek voor meer dan een paar seconden het spotlicht. De stem, de boodschap en de helderheid van Lecompte blijven onaangetast.
Henny Vrienten schreef de liner notes bij Wonden en brutaliteit. Dat is niet verwonderlijk: Tom America kent hem al sinds 1974 en Vrienten speelde zelfs nog een tijdje in Sammie America’s Gasphetti, de band van Tom America voordat die MAM oprichtte. In het boek bij de cd is tevens een interview opgenomen dat Frénk van der Linden had met Tom America over diens samenwerking met Delphine Lecompte. Het verre van rimpelloze contact tussen deze twee kunstenaars blijkt voer voor diepgaande analyse en voorziet het album van een belangrijke context. Een context die extra lading geeft aan dit sowieso al bijzonder opmerkelijke en razend interessante werk.
MOORS MAGAZINE
